สงกรานต์ บ้านเรา หยอกเย้ากันแบบไทย ๆ ทั้งฉ่ำเย็น ทั้งชื่นใจ ด้วยหยาดน้ำ ของความดีงามอย่างไทย เทศกาลสงกรานต์เป็นช่วงเวลาที่คนไทยทุกคนรอคอย แม้อากาศจะอยู่ในช่วงฤดูร้อน แต่เราก็เย็นกายได้ด้วยกิจกรรมเล่นน้ำที่จัดยังทุกจังหวัด ทั่วประเทศ พร้อมเย็นใจไปทำบุญตักบาตร ขอพรจากญาติผู้ใหญ่ แม้กาลเวลาจะผันผ่านไปนานเท่าใด หากแต่วิถีชีวิตความเป็นไทยจากประเพณีวันสงกรานต์ยังคงส่งผ่านรุ่นสู่รุ่น หวังว่าบทความนี้จะทำให้ทุกคนเข้าใจประวัติ วันสงกรานต์ไม่มากก็น้อย ขอให้ทุกคนมีความสุขกับวันสงกรานต์
EOS R + RF 28-70 F2 L USM : FV Mode Exposure Time 1/80 sec. F Number F/2 ISO 1250 Focal Length 28 mmm Exposure Bias +0.7 EV
ประวัติวันสงกรานต์
สำหรับคำว่า "สงกรานต์" มาจากภาษาสันสกฤตว่า "สํ-กรานต" ซึ่งแปลว่า ก้าวขึ้น ย่างขึ้น หรือการย้ายที่ เคลื่อนที่ โดยหมายความอีกนัยหนึ่งว่า เป็นการเข้าสู่ศักราชราศีใหม่ หรือวันขึ้นปีใหม่นั่นเอง ส่วนเทศกาลสงกรานต์นั้น เป็นประเพณีเก่าแก่ของคนไทยสืบทอดกันมาตั้งแต่โบราณคู่กันมากับประเพณีตรุษจีน จึงมีการเรียกรวมกันว่า "ประเพณีตรุษสงกรานต์" ซึ่งหมายถึง ประเพณีส่งท้ายปีเก่า ต้อนรับปีใหม่ นั่นเอง
EOS R + RF 28-70 F2 L USM : FV Mode Exposure Time 1/320 sec. F Number F/2 ISO 10000 Focal Length 28 mmm Exposure Bias +0.7 EV
ทั้งนี้ วันหยุดสงกรานต์ เป็นวันหยุดราชการ แบ่งออกเป็น 3 วัน ได้แก่
วันที่ 13 เมษายน เรียกว่า วันมหาสงกรานต์ และเป็นวันผู้สูงอายุแห่งชาติ
วันที่ 14 เมษายน เรียกว่า วันเนา หรือวันครอบครัว
วันที่ 15 เมษายน เรียกว่า วันเถลิงศก คือวันเริ่มจุลศักราชใหม่
ส่วนกิจกรรมหลัก ๆ ที่ทำในช่วงเทศกาลสงกรานต์ ก็จะเป็นการทำความสะอาดบ้านเรือน การร่วมกันทำบุญทำทาน สรงน้ำพระ รดน้ำขอพรผู้ใหญ่ และเล่นสาดน้ำคลายร้อนกัน เป็นต้น
EOS R + RF 28-70 F2 L USM : FV Mode Exposure Time 1/320 sec. F Number F/2 ISO 10000 Focal Length 70 mmm Exposure Bias +0.7 EV
ความสำคัญของวันสงกรานต์
พิธีสงกรานต์ ถือเป็นประเพณีการเฉลิมฉลองวันขึ้นปีใหม่ของไทยที่ยึดถือปฏิบัติ มาแต่โบราณช่วงวัน สงกรานต์จึงเป็นวันแห่งความเอื้ออาทร ความรัก ความผูกพัน ที่มีต่อกันทั้งครอบครัว ชุมชน สังคม และศาสนา แต่ปัจจุบันได้เปลี่ยนไปสู่สังคมในวงกว้าง และมีแนวโน้มที่จะเปลี่ยนทัศนคติ และความเชื่อส่วนนั้นไปและ ในความเชื่อดั้งเดิมที่ใช้สัญลักษณ์เป็นองค์ประกอบหลักในพิธี ได้แก่ การใช้น้ำเป็นตัวแทน แก้กันกับความหมายของฤดูร้อน ช่วงเวลาที่พระอาทิตย์เคลื่อนเข้าสู่ราศีเมษ ใช้น้ำรดให้แก่กันเพื่อความชุ่มชื่น และขอพรจาก บิดา มารดา ปู่ ย่า ตา ยาย รวมทั้งแสดงความกตัญญูกตเวทิตาต่อบรรพบุรุษ ที่ล่วงลับไปแล้ว ด้วยการทำบุญอุทิศส่วนกุศลไปให้ การสร้างความสมัครสมานสามัคคีในชุมชน ได้แก่ การร่วมกันทำบุญให้ทาน การก่อพระเจดีย์ทรายและเป็น การทำนุบำรุงพระพุทธศาสนา การเล่นสาดน้ำเพื่อความสนุกสนานรื่นเริงร่วมกัน นอกจากนี้ ยังสร้างความรู้สึกผูก พันกลมเกลียวต่อบุคคลในสังคมเดียวกัน และสร้างความรู้สึกหวงแหนในสาธารณสมบัติของสังคม และสิ่งแวดล้อมโดยการช่วยกันทำความสะอาดบ้านเรือน วัดวาอาราม ตลอดจนอาคารสถานที่สถานที่ต่างๆ
EOS R + RF 28-70 F2 L USM : FV Mode Exposure Time 1/60 sec. F Number F/2 ISO 2000 Focal Length 28 mmm Exposure Bias +0.7 EV
การสาดน้ำ
เป็นการสนุกสนานรื่นเริงอีกอย่างหนึ่ง ซึ่งถือว่าเป็นสัญลักษณ์ของสงกรานต์ คือ สาดน้ำกันโดยมากจะเริ่มต้นในวันสรงน้ำพระ แต่บางแห่งพอเริ่มสงกรานต์ ก็เริ่มสาดน้ำกันทีเดียว ส่วนใหญ่แล้วใช้น้ำสะอาดมีน้ำอบน้ำหอม หรือแป้งหอมผสมบ้างก็ได้ และไม่ถือเป็นเรื่องเสียหาย
EOS R + RF 28-70 F2 L USM : FV Mode Exposure Time 1/80 sec. F Number F/2 ISO 1250 Focal Length 28 mmm Exposure Bias +0.7 EV
สงกรานต์จึงกลายเป็นเทศกาลท่องเที่ยวหรือ Water Festival ทำให้มีรายได้เข้าประเทศ แต่ทำให้ภาพลักษณ์ของประเพณีสงกรานต์ถูกเปลี่ยนมุมมองจากเดิมไป แต่ละที่จึงต้องมีการจัดสงกรานต์ที่แท้จริงเพื่อสืบสานประเพณีดั้งเดิมไว้ เพราะฉะนั้นเป็นเรื่องที่ทุกฝ่ายและทุกคนต้องช่วยกันสืบสานวัฒนธรรมดั้งเดิมไว้ เพราะเทศกาลสงกรานต์ไม่ใช่แค่การเล่นสาดน้ำ สนุกสนาน แต่เป็นการสร้างความอบอุ่นภายในครอบครัวและสามัคคีภายในชุมชนพร้อมทั้งยึดถือประเพณีสงกรานต์ในด้านที่ดีงามไว้
EOS R + RF 28-70 F2 L USM : FV Mode Exposure Time 1/60 sec. F Number F/2 ISO 1250 Focal Length 28 mmm Exposure Bias +0.7 EV
สำหรับคนในเมืองกรุงก็รวมตัวในสถานที่ชื่อดังเล่นน้ำสงกรานต์แต่ไม่ได้มีเฉพาะคนไทยเท่านั้นยังมีชาวต่างชาติ เกิดเป็นเทศกาลการท่องเที่ยวใหญ่เมื่อพูดถึงเทศกาลน้ำหรือ Water Festival ทั่วโลกต่างรู้จัก เมื่อพูดถึงทุกคนจะนึกถึงประเทศไทยเพราะเราโปรโมทไปทั่วโลกมากกว่าประเทศอื่นๆ ฉะนั้นไม่ว่าอย่างไรเราทุกคนไม่ควรทิ้งรากฐานวัฒนธรรมอันดีงามเพราะมีสิ่งที่น่าประทับใจ ความสนุกสนานทำได้ง่าย แต่มิติลึกของวัฒนธรรมไทยเป็นสิ่งที่ทำได้ยาก วันสงกรานต์ วันครอบครัวให้ทุกคนได้สืบสานประเพณีอย่างถูกต้องตามวัตถุประสงค์ ให้เป็นสงกรานต์อันดีงามสร้างความประทับใจให้ทั้งชาวไทยและชาวโลก ขอบคุณครับ